คำถามนี้น่าจะเป็นคำถามที่หลายคนยังคงสงสัยและไม่แน่ใจว่า ระหว่าง “สูท” (Suit)  กับ “ทักซิโด้” (Tuxedo) นั้น เราจะสังเกตได้อย่างไร ว่ามีอะไรที่แตกต่างกันบ้าง และทั้งสองอย่างมีวิธีการใช้งานที่แตกต่างกันอย่างไร วันนี้ SUIT SELECT จึงขอเสนอบทความที่จะบอกความแตกต่างเบื้องต้นระหว่างสองอย่างนี้ รวมถึงธรรมเนียมและลักษณะการใช้งานที่แตกต่างกัน ซึ่งทั้งหมดเป็นสิ่งที่เราควรรู้เอาไว้ ถึงแม้อาจจะไม่ได้มีโอกาสใส่ชุดทักซิโด้บ่อยนักก็ตาม แต่ก็เพื่อป้องกันไม่ให้เราใส่แบบผิด เมื่อมีโอกาสได้ใช้งานชุดทักสิโด้ในวันพิเศษของตัวเองนะครับ

ชุดทักซิโด้จะมีสีให้เลือกไม่เยอะนัก ได้แก่ สีดำ ซึ่งถือเป็นสีที่นิยมใช้เป็นสีชุดทักสิโด้ทั้งชุดมากที่สุด,  สีขาว ซึ่งจะใช้สำหรับเสื้อทักสิโด้ที่เรียกว่า Dinner Jacket ซึ่งมักจะใส่คู่กับกางเกงสีดำ ไม่ใส่กับกางเกงสีขาว ส่วนสีอื่นอย่างสีเทาเข้ม และสีน้ำเงินเข้มหรือกรมท่า ซึ่งถือเป็นสีของทักสิโด้สมัยใหม่ที่คลายความเข้มงวดจากแต่ก่อนที่จะใช้เพียงแค่สีดำหรือสีขาวเท่านั้น ที่สำคัญคือทักสิโด้มักไม่มีสีสันฉูดฉาดและจะเป็นสีพื้นที่ไม่มีลวดลายใดๆเท่านั้น เพื่อเน้นความสุภาพและเป็นทางการที่สูงกว่าสูทครับ

เนื้อผ้าสำหรับการตัดเสื้อสูทปกติจะใช้ผ้าแบบเดียวกันและสีเดียวกันหมดทั้งชุด แต่เนื้อผ้าสำหรับชุดทักซิโด้จะมีลักษณะพิเศษตรงที่เนื้อผ้าตรงปกเสื้อจะแตกต่างจากเนื้อผ้าที่เป็นตัวเสื้อ ส่วนใหญ่มักใช้เป็นผ้าซาตินหรือผ้าไหมมาทำเป็นปก โดยจะมีสีที่เหมือนกันหรือต่างกันกับผ้าที่เป็นตัวเสื้อก็ได้ แต่ถ้าหากว่าแตกต่างกัน ก็จะนิยมใช้สีดำเป็นหลักครับ เช่น ถ้าเสื้อทักสิโด้เป็นสีกรมท่า เนื้อผ้าของปกอาจเป็นผ้าซาตินสีกรมท่าที่เข้มกว่าและ “เงากว่า” หรืออาจใช้เป็นสีดำแทนไปเลยก็ได้ แต่จะไม่มีการใช้สีอื่นๆตามใจชอบนะครับ ให้เลือกได้แค่ประมาณนี้เท่านั้น และอีกจุดหนึ่งคือตรงตะเข็บข้างกางเกงตามแนวยาวตั้งแต่บนสุดไปจนถึงปลายขา ก็จะมีเนื้อผ้าแบบเดียวกับปกเสื้อเย็บติดอยู่เป็นแถบยาวตลอดแนวเช่นกัน ถือเป็นลักษณะเด่นของชุดทักสิโด้ที่ไม่มีในชุดสูทครับ

เสื้อสูทจะมีปกทั้งหมด 3 แบบ ได้แก่ Notch Lapel, Peak Lapel และ Shawl Lapel  แต่เสื้อที่เป็นทักซิโด้จะนิยมใช้ปกเพียงสองแบบเท่านั้นได้แก่ Peak Lapel และ Shawl Lapel ไม่นิยมอย่างยิ่งที่จะตัดเสื้อทักสิโด้ที่เป็นปกแบบน็อตช์ Notch Lapel นั่นเพราะมันมีความสุภาพและเป็นทางการที่ต่ำกว่า เป็นปกเสื้อที่เหมาะสำหรับสูทของนักธุรกิจในการติดต่อการงาน ไม่ใช่ทักสิโด้สำหรับออกงานรื่นเริงที่เป็นทางการเต็มรูปแบบของสุภาพบุรุษครับ

ผู้ชายสามารถเล่นสีระหว่างเสื้อเชิ้ตกับชุดสูทของตัวเอง แต่สำหรับทักซิโด้นั้น เสื้อเชิ้ตที่เราจะใส่ข้างในได้ต้องเป็นสีขาวเท่านั้นครับ และที่สำคัญก็คือจะไม่มีการนำเนคไทมาใส่กับชุดทักซิโด้โดยเด็ดขาดครับ นั่นเพราะผู้ชายจะใส่ชุดทักซิโด้กับ “หูกระต่าย” หรือ Bow Tie ที่คอเท่านั้น เรื่องนี้ไม่มีข้อต่อรองหรือข้อยกเว้นใดๆทั้งสิ้นครับผม

กางเกงสำหรับชุดทักซิโด้จะนิยมตัดเย็บเป็นกางเกงเอวสูง เพื่อให้สอดรับกับช่องว่างใต้กระดุมเสื้อทักซิโด้โดยไม่ให้เห็นสีขาวของเสื้อเชิ้ตโผล่ออกมา และจุดเด่นอีกประการหนึ่งก็คือ กางเกงของทักซิโด้นิยมตัดออกมาให้มีขนาดเอวที่พอดี โดยไม่ต้องมีรูร้อยเข็มขัดเพิ่มเติม เพราะการแต่งกายด้วยชุดทักซิโด้ที่ดีนั้นไม่นิยมที่จะใส่เข็มขัดกันครับ แต่ถ้าหากต้องการให้เอวกางเกงไม่ร่วงลงมา ก็จะนิยมใส่เป็น “เอี๊ยม” (Suspenders, Braces) มากกว่าการใส่เข็มขัดครับ

ชุดทักซิโด้ถือเป็นชุดที่มีความสุภาพและเป็นทางการในลำดับต้นๆของจักรวาลเสื้อผ้าสุภาพบุรุษ จะเป็นรองก็เพียงแค่ Tail Coat หรือที่คนไทยอาจรู้จักในชื่อ “ชุดเพนกวิน” ที่เราจะใส่เสื้อโค้ทมีหางด้านหลังยาวลงมาเท่านั้น ชุดทักซิโด้จึงใช้ในโอกาสที่มีการกำหนด Dress code ว่าเป็น  “Black Tie” เป็นสำคัญ ดังนั้นหากไม่ได้มีการระบุ dress code ดังกล่าวมา เราก็ไม่จำเป็นต้องใส่ทักซิโด้ก็ได้ครับ และถึงแม้ทักซิโด้จะสูงส่งกว่าสูท แต่กลับกันมันก็มีความหลากหลายในการใช้งานที่ต่ำกว่า การใส่ทักสิโด้ไปร่วมงานธรรมดาที่คนอื่นใส่เพียงสูทกันหมด จึงอาจดูผิดที่ผิดทางและดู Overdressed หรือ “แต่งตัวเยอะเกินไป” ได้ครับ

สำหรับการใส่สูท เราจะมีตัวเลือกสำหรับการใส่รองเท้าได้หลากหลายกว่าการใส่ทักซิโด้ นั่นเพราะความเป็นทางการที่ต่ำกว่า กฎเกณฑ์จึงไม่มีมากนัก เราสามารถใส่รองเท้าสีน้ำตาล คู่กับสูทสีเทา, สีน้ำเงิน หรือสีน้ำตาลได้ แต่สำหรับชุดทักซิโด้แล้วนั้น เรื่องนี้ไม่มีตัวเลือกครับ รองเท้าสีเดียวที่เราควรใส่ก็คือสีดำเท่านั้น และควรจะเป็นรองเท้า Pump หรือ Court Shoes หรือเป็นรองเท้าทรง Oxford สีดำเท่านั้น และถ้าจะให้ดีควรเป็นรองเท้าที่ทำจากหนังเงาหรือ Patent Leather เพื่อเน้นความสุภาพที่สูงกว่าสูทด้วยครับ

ต่อให้งานจะหรูหราและและมีความเป็นทางการเพียงใดก็ตามแต่ แต่ถ้าหากมันจัดในเวลากลางวันก่อนพระอาทิตย์ตก ผู้ชายเราก็ไม่ควรใส่ชุดทักซิโด้ครับ นั่นเพราะชุดทักซิโด้คือชุดที่ใส่เฉพาะตอนกลางคืนหลังพระอาทิตย์ตกดินแล้วเท่านั้น ถ้าหากงานจัดขึ้นในเวลากลางวัน และมีความเป็นทางการของงานที่สูง เราจะใช้ชุดอีกแบบที่เรียกว่า “Morning Dress” หรือชุดที่ผู้ชายใส่ช่วงกลางวันซึ่งมักจะเป็นสูทสีเข้มอย่างดำหรือเทา บวกกับเสื้อกั๊กด้านใน และกางเกงสีเทาที่อ่อนกว่าสีของเสื้อ เพื่อให้เข้ากับแสงสว่างที่มีอยู่มากกว่าครับ ส่วนชุดสูทนั้น เราสามารถใส่ได้ทั้งกลางวันและกลางคืนเพื่อร่วมงานที่ไม่มี dress code เป็น Black Tie ได้ทั้งนั้นครับผม

เนื่องจากความเป็นทางการที่สูงกว่าสูท นั่นแปลว่าความเป๊ะและกฎระเบียบย่อมมีมากกว่าชุดสูท ชุดทักซิโด้จึงมีสีให้เลือกน้อยกว่า และที่สำคัญคืออย่าใช้จินตนาการให้มากนักเวลาใส่ทักซิโด้ ขอให้เน้นกฎระเบียบไว้ดีกว่าครับ สีของทักสิโด้ที่นิยมที่สุดและตรงตามรูปแบบดั้งเดิมมากที่สุดก็คือสีดำทั้งเสื้อและกางเกง โดยมีเสื้อเชิ้ตเป็นสีขาว แต่ในปัจจุบันมีการเล่นสีมากขึ้นอย่างสีเทาเข้มหรือสีน้ำเงินเข้ม ซึ่งก็พอจะอนุโลมได้ แต่ว่าสิ่งที่ห้ามทำเด็ดขาดก็คือการจับคู่แบบตามใจชอบ เช่น เอากางเกงทักสิโด้สีน้ำเงินมาใส่ร่วมกับเสื้อทักซิโด้สีดำ เป็นต้นครับ หากจะจับคู่สีเช่นนี้สามารถทำได้โดยการใช้กางเกงสีดำเป็นพื้นฐานก่อนเท่านั้น จากนั้นเปลี่ยนเฉพาะสีเสื้อ เช่น เสื้อสีขาวงาช้าง หรือสีเบอร์กันดีเข้มจัด ซึ่งภาษาอังกฤษจะเรียกการแต่งกายแบบนี้ว่า “Dinner Jacket” ที่อาจมีความสุภาพน้อยกว่าชุดทักสิโด้สีดำทั้งชุด แต่ก็ถือว่าสามารถใช้ทดแทนกันได้อย่างดีครับ